-
1 иркен
1. прил.1) просто́рный, помести́тельный (кабинет, дом); разва́листый (диван, тарантас)иркен бүлмә — просто́рная ко́мната
2) просто́рный, обши́рный, приво́льный (участок, луг)иркен дала — приво́льная степь
3) приво́льный, свобо́дный, незави́симый, во́льныйиркен тормыш — во́льная жизнь, приво́лье
мин иркен илнең гражданины — я - граждани́н свобо́дной страны́
4) свобо́дный, непринуждённый, разма́шистый (ход, шаг, бег)иркен хәрәкәтләр — разма́шистые движе́ния
5) свобо́дный, тако́й, кото́рый не запо́лнен трудо́м ( день)2.иркенрәк вакытта килеп чыгармын — зайду́ в свобо́дное вре́мя
1) просто́р, во́ля, приво́лье2) свобо́да, приво́лье3. нареч.иркендә яшәү — жить на приво́лье
1) просто́рно (расположиться, поместиться); см. тж. иркенләп2) свобо́дно, во́льногәүдәне иркен тоту — держа́ться свобо́дно
стройда иркен тору — стоя́ть в строю́ во́льно
3) обеспе́ченно, зажи́точно, состоя́тельноиркен яшәү — жить приво́льно, свобо́дно; жить обеспе́ченно
4) свобо́дно, легко́ (двигаться, делать что-л.)французча иркен сөйләшү — свобо́дно говори́ть по-францу́зски
•- иркен һавада••иркен куллы — состоя́тельный, обеспе́ченный
иркен күңелле — доброду́шный, с широ́кой нату́рой
иркен тормышлы — зажи́точный
-
2 тормыш
сущ.1)а) в разн. знач. жизнь || жи́зненный, жите́йскийиҗтимагый тормыш — обще́ственная жизнь
тормышта үз урыныңны табу — находи́ть/найти́ своё ме́сто в жи́зни
авыл тормышы — дереве́нская жизнь
иске тормыш — ста́рая жизнь
шәхси тормыш — ли́чная жизнь
тормыш мәшәкатьләре — жите́йские забо́ты
тормыш тәҗрибәсе — жи́зненный о́пыт
вокзалда тормыш кайнап тора — на вокза́ле жизнь кипи́т
б) материа́льные усло́вия жи́зни; быт || бытово́йиркен тормыш — зажи́точная жизнь, зажи́точность
тормыш ваклыклары — бытовы́е ме́лочи
в) перипети́и жи́зни; судьба́тормышында зур үзгәрешләр — больши́е измене́ния в его́ судьбе́
2) существова́ние, бытие́ ( как биологический процесс); см. яшәү3) в знач. нареч. тормышта за́мужемул инде күптән тормышта — она́ давно́ уже́ за́мужем
•- тормыш иптәше
- тормыш юлдашы
- тормыш итеп яткан булабыз
- тормыш итү
- тормыш көтү
- тормыш кичерү
- тормыш киңәше
- тормыш кору
- тормыш кушуы
- тормыш кушуы белән
- тормыш рәвеше
- тормыш тамыры
- тормыш юлы
- тормышка ашмастай
- тормышка ашмаслык
- тормышка ашу
- тормышка ашыру
- тормышка бирү
- тормышка караш
- тормышка чыгу
- тормыштан алынган
- тормыштан алынган типлар
- тормыштан артта калу -
3 иркен
1. frei; unabhängig2. geräumig (Wohnung)3. wohlhabendиркен тормыш sorgloses Leben n. -
4 иркенәю
неперех.1) станови́ться/стать просто́рнее, обши́рнеешкафны чыгаргач, бүлмә иркенәйде — когда́ вы́несли шкаф, в ко́мнате ста́ло проcто́рнее
2) станови́ться/стать приво́льнее, свобо́днее; полегча́тьтормыш иркенәйде — жизнь ста́ла приво́льнее
3) перен. распоя́сываться, чу́вствовать себя́ свобо́дно, быть ниче́м не стеснённымбалалар тәмам иркенәйделәр — де́ти совсе́м распоя́сались
4) разг. задыша́ть, вздохну́ть с облегче́ниемсулыш иркенәю — задыша́ть с облегче́нием
• -
5 раздольный
-
6 безбедный
-
7 вольготный
-
8 вольный
-ая; -ое1) ирекле, азат; бәйсез2) иркен3) уст. ( свободолюбивый) хөр..., азатлык...ы4) ( нескромный) тәкәллефсез, тыйнаксыз, тәртипсез5) ( не ограниченный нормами) ирекле, ирекле рәвештә, чикләнүсез6) уст. ( частный) ирекле, хосусый7) ихтыярлы, үз ихтыяры белән эшләнгән•- вольные упражнения
- вольный город
- вольный перевод
- вольный стих
- на вольном воздухе -
9 привольный
-
10 благополучие
с1) ( спокойная жизнь) иминлек, тынычлык2) (обеспеченность, довольство) муллык; иркен тормыш, мул тормыш -
11 благосостояние
сиркен тормыш, мул тормыш; муллык, байлык -
12 житьё
с; разг.1) тормыш, көнкүреш2) тору, яшәүдом, пригодный для житья — торыр өчен яраклы өй
• -
13 нега
ж1) ( полное довольство) рәхәт (мул, иркен) тормыш2) ( наслаждение) рәхәт, рәхәтлек, хозурлык, сафа сөрү3) ( нежность) наз; иркәлек -
14 раздолье
с1) киңлек, киң мәйдан2) перен. иркенлек, иркен тормыш -
15 состоятельность
ж1) (богатство, обеспеченность) хәллелек, иркен тормышлылык, хәлле (иркен тормышлы, мал-мөлкәтле) булу; ( степень материального благосостояния) [тормыш] хәле, тормыш дәрәҗәсе; мал-мөлкәтнең күләме; җитешлек2) ( обоснованность) нигезлелек, төплелек, дәлилләнгәнлек -
16 широкий
-ая; -ое1) киң, иңле2) иркен, киң3) иксез-чиксез, киң4) перен. киң, зур5) перен. киң катлау, киң6) перен. киң[сделать] широкий жест — зур юмартлык [күрсәтү]
-
17 благоденствие
с; уст.тынычлык, иминлек, иркен (имин) тормыш
См. также в других словарях:
тормыш — 1. Кешеләрнең иҗтимагый тереклеге, җәмгыять булып яшәү хәле. Объектив чынбарлык намазда иман үрнәк, тормышта Иван үрнәк. Яшәү, тереклек итүнең билгеле бер иҗтимагый тирәлек шартлары. Шәхеснең җәмгыятькә мөнәсәбәтле рәвештә җәмгыять эчендә алынган … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ирек — 1. Азатлык, бәйсезлек 2. Сак астында, тоткынлыкта булмау 3. Дәүләттә, илдә шәхескә бирелгән хокук сүз иреге 4. Политик һәм экономик чикләүләр булмау; хөрлек 5. Иркенлек, иркен тормыш 6. Үз ихтыярыңа куелганлык бозаулар иректә йөри 7. Теләгән… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тарханлык — 1. Тархан булу, тархан булу хокукы 2. Вассал ханлык 3. күч. Иркенчелек, муллык, туклык; иркен тормыш … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
җиңеләю — 1. Авырлыгы, күләме кимү, җиңел булып калу. Җиңелгә әйләнгән, авырлыгын югалткан кебек тоелу 2. Авырлык, кыенлык кимү (эш, тормыш тур.). Киеренкелек кимү, эшнең иң кызу вакыты үтү 3. Иркенәю, авыр тәэсирен, басып тору көчен югалту (һава, сулау… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
җиңелләнү — 1. Авырлыгы, күләме кимү, җиңел булып калу. Җиңелгә әйләнгән, авырлыгын югалткан кебек тоелу 2. Авырлык, кыенлык кимү (эш, тормыш тур.). Киеренкелек кимү, эшнең иң кызу вакыты үтү 3. Иркенәю, авыр тәэсирен, басып тору көчен югалту (һава, сулау… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
җиңеллек — 1. Җиңел булу; киресе: авырлык; кыенлык. Авырлык, кыенлыктан котылу, иркен сулу алу; тормыш, яшәү җиңеләю 2. Рәхәтлек, күңел күтәренкелеге 3. Ял иткәннән соң була торган көч, энергия. Тиз хәрәкәт итүчәнлек, җитезлек 4. Җилбәзәклек, җилбәзәк… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
оҗмах — 1. дини. Үлгәч, диндар, тәкъва кешеләрнең җаннары бик рәхәт, күңелле яши торган урын: җәннәт 2. күч. Хафасыз, тыныч, күңелле яшәү һәм ял итү яки эшләү шартлары булган бик тыныч, уңайлы, матур урын тур. Рәхәтлек; иркен, мул, ирекле тормыш тур … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
